Умартасылыҡ серҙәре/9-сы дәрес: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Dcljr (фекер алышыу | өлөш) ә Dcljr Умартасылыҡ серҙәре. 9-сы дәрес битенең исемен үҙгәртте. Яңы исеме: Умартасылыҡ серҙәре/9-сы дәрес: subpage per Special:Diff/16177 |
Dcljr (фекер алышыу | өлөш) remove redundant pseudo-header at top; + attribution notice copied from a similar page; localize category prefix; keep only more-specific category; other minor |
||
1 юл:
<small>''Рубриканы Рафиҡ Ноғоманов алып бара. Мәҡәләләр 2012 йылғы «Башҡортостан» гәзитендә баҫылған http://bashgazet.ru/''</small>
25.04.2012.
== Балауыҙ бүлеп сығарыу һәм кәрәҙ төҙөү ==
Бал ҡорто ғаиләһенең көнитмеше балауыҙ кәрәҙенән ҡорттар тарафынан оя яһауҙан башлана, һәм бөтә ғүмере шуның менән тығыҙ бәйләнгән. Бал ҡортоноң балауыҙы уның эсендә урынлашҡан айырым биҙҙәр тарафынан бүлеп сығарыла.
Юл 11 ⟶ 13:
Балауыҙ тәңкәләрен ҡорттар ҡайһы берҙә, айырыуса төҙөлөш эштәре булмаған саҡта, төшөрөп ҡалдыра. Уларҙы умартаның төбөндә күпләп күрергә мөмкин. Ҡайһы ваҡытта ҡорттар уларҙы рамдың бурсаларына һәм ағас түбәләргә һала, киҫәктәр итеп тығыҙлап беркетә, йөрөү юлдары өсөн тоташтырғыстар, бәләкәй баҫмалар, оролар яһай. Был балауыҙ менән ҡорттар иртә яҙҙан ҡарышлауыҡлы күҙәнәктәрҙе — үрсемде көпләп бикләй.
== Талаптар, шарттар ==
Умартаға бары тик яңы татлы бал һуты һәм һеркә килһә генә ояла кәрәҙ төҙөү һиҙелерлек йәнләнә. Йыйым, йәғни бал йыйыу ни тиклем көслөрәк булһа, ҡорттар балауыҙҙы шул тиклем күберәк бүлә ала. Ғаиләлә аталанған инә ҡорт булғанда, ояла (яҡшы микроклимат торғанда), тәбиғәттә бал йыйымы көслө мәлдә, ҡорттар балауыҙ бүлә һәм кәрәҙ эшләй. Инәһе булмаған ғаиләлә кәрәҙ төҙөү туҡтап ҡала. Ғаилә күс айырыуға әҙерләнгән саҡта ла шулай уҡ кәрәҙ яһау туҡтатыла. Уның өсөн умартала бал һәм һитә менән мул туҡланыу ҙа бик мөһим.
== Кәрәҙҙәр төҙөү ==
[[File:Broodcomb.jpg|left|200px]]
Бал ҡорттары үҙенең кәрәҙен һәр саҡ өҫтән аҫҡа табан яһай. Береһе артынан икенсеһе урынлашып, ҡатмарлы оя барлыҡҡа килә. Әгәр ҙә ояның бөтөнлөгө боҙолһа, ҡорттар шунда уҡ биологик норманы аяҡҡа баҫтыра: емерелгән йәки алынған кәрәҙ урынына яңыһын төҙөй.
Юл 22 ⟶ 24:
Яңы төҙөлгән кәрәҙҙәр шәкәр ҡомо кеүек аҡ төҫтә була. Әгәр ҙә инә ҡорт тиҙ арала уларға йомортҡа һалмаһа, ҡорттар күҙәнәктәрҙе елем менән һылап ялтырата. Һөҙөмтәлә яһалма балауыҙ аҡһыл-алтын төҫкә инеп, һуңынан бер аҙ һарғая.
== Күҙәнәк төрҙәре ==
Кәрәҙҙәрҙең төҙөлөшө бик үҙенсәлекле. Улар күҙәнәктәрҙән — геометрик тура алты мөйөштәрҙән (призмаларҙан) тора. Һәр күҙәнәктең төбөндә өсәр тигеҙ ромбик урынлашҡан.
Юл 34 ⟶ 36:
Рубриканы Рафиҡ НОҒОМАНОВ алып бара.
[[
| |||