Фәүзиә Алтынбаева яҙмалары: өлгөләр араһындағы айырма

 

 

 

Ғафури районы Родина -Ватан ауылында һәм ауылы тирәһендә ете шишмә бар. Уларҙың бишәүһе ауыл эсендә тау аҫтынан ағып сығалар.Икәүһе ауылдың эргәһендә ситтәрәк. Мин башҡорт телен белгән балаларҙан Йәншишмә исемле төркөм ойошторған инем.Йәншишмә төркөмө балалары менән беҙ Ҡамышлы күле, Бирешле йылғаһы, Селтер шишмәгә исемдәрен яҙып беркеттек. Шишмәләрҙең исемдәре юҡ ине, үҙебеҙҙең урам - Баҡса урамы башындағы шишмәгә Селтер шишмә тип мин исем ҡуштым. Трактовая урамы башындағы шишмәгә Дуҫлыҡ шишмәһе тип әхирәтем Фәнүзә менән исем уйлап таптыҡ, ә Совет урамы башындағы шишмәне Фәнүзә Бәхет шишмәһе тип атаны.Һәр шишмәгә лә исемдәре яҙылған таҡталар элдек. Ауыл эсендә Ҡамышлы күле янында ғына бер шишмә бар, уға исем бирелмәгән һәм яҙып та ҡуйылмаған әлегә. Шишмәләрҙең барыһының да һыуҙары һалҡын, таҙа, селтерәп ағып яталар., аҡҡан юлдарында ваҡ ҡына таштар бар.

Был урынға ике дуҫ Павлов Григорий һәм Мезенцев (Сергей һәм Григорийҙең атаһы)килеп йәшәй башлағандар.Улар бында күрше Табын ауылынан кулак тиеп Себергә һөрөлөүҙән ҡасып килгәндәр. Улар хеҙмәтсе тотмаһалар ҙа егәрле кешеләр булғас үҙ көстәре менән хәлле йәшәгәндәр, йорт-ҡаралтылары бөтөн, матур булған.Йорттарын һалдырып алғандар, матур ҡапҡаларын Красноусолдағы быяла заводына алып барып ҡуйғандар.Бында ҡасып килгәс улар үҙ ғаиләләре менән йәшәр өсөн бәләкәс кенә өйҙәр һалғандар, балалары күмәк булған.Ғаиләләрен ҡарар өсөн курорт яғында тоҙло һыуҙан тоҙ ҡайнатып алып һатҡандар. Мунсаны ерҙе соҡоп землянка итеп эшләгәндәр, шунда йыуынғандар.Унан өсөнсө кеше булып Новошенов күсеп килгән, уларҙың өс улдары тыуғандар.Павлов ҡартаталарының бүләсәрҙәре Оля һәм Лена һөйләүе буйынса Павлов та, Мезенцев тә аҡтар яғында ла, ҡыҙылдар яғында ла булмағандар.(Были не красными, не белыми).Был ваҡытта Красноусолдағы быяла заводы эшселәрен һәм поселокта йәшәүселәрҙе туйҙырыу өсөн ярҙамсы хужалыҡ төҙөргә кәрәк була.Красноусолда партияның район комитете был турала 1928 йылда приказ яҙа һәм ул эште тормошҡа ашырыу өсөн Нурғәле Кәрим улы Сәлимйәновты тәғәйеләй. Был ойошма ЗаРаКо(заводское рабочее кооперативное общество )тип атала.Был йәмғиәт ойошмаһына ике дуҫ төйәк иткән урынды һайлайҙар.Барактар төҙөй башлайҙар, Табын ауылынан кулак тип табылып Себергә ебәрелгәндәрҙең өйҙәрен күсереп килтереп һалалар, кооперативкә эшселәр йыялар.Шулай иттереп тәүҙә ЗаРаКо, аҙаҡ 7се номерле совхоз, унан Родина совхозы, ә хәҙер инде русса Родина, башҡортса Ватан тип аталған ауылдың официаль нигеҙ һалыныу йылы тип 1928 йыл һанала. Кооператив эшселәре иген һәм бәрәңге үҫтереү менән шөғөлләнә. Һуңғараҡ эре мал һәм тауыҡ фермалары асып ебәрәләр. Өйҙәрҙе күпләп һала башлайҙар,тирә-яҡтан бында эш барын ишетеп йәштәр аағыла.Өйләнешеп балалар тыуалар.Эшселәр барактарҙа йәшәйҙәр.

(был ерҙә дауамы буласаҡ)

 

2015 йылдан башлап Родина ауылын унда йәшәүсе башҡорттар башҡортса Ватан ауылы тип йөрөтә башлайҙар. 2018 йылда үткән ауылдың 90 йәшлек Юбилейен билдәләгәндә башҡорт телендә лә ауылдың исеме яҙып ҡуйыла.Минең һүҙҙәремә яҙылған рус тендә лә, башҡорт телендә лә ауылға арналған йырҙарым бар.

 

РОДНАЯ РОДИНА /Песня/