Башҡорт теле/Һүҙлектәр/Биология: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ләйсән (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) |
||
52 юл:
'''П'''
* Черемша — Айыу (урман) йыуаһы Прострел, Сон-трава — күк умырзая
'''С'''
Юл 65 ⟶ 66:
* Шлемник — бүрегүлән
* Шпажник — ҡылысьяпраҡ
''Ҡыҙыл китап үҫемлектәре''
'''А'''
Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты
Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне
Арктоус альпийский - Арктоус
Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал
Астрагал Гельма - Гельм астрагалы
Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы
Астрагал Карелина - Карелин астрагалы
Астрагал Клера - Клер астрагалы
Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы
Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы
Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал
'''Б'''
Багульник болотный - Һаҙанаҡ
Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне
Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл
Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты
Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө
Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән
Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ
'''В'''
Валериановые:
Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне
Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне
Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге
Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл
Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге
Вероника крапиволистная - Эре юшан
Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе
Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше
Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге
Володушка многожилковая - Туманаҡ
'''Г'''
Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер
Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер
Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере
Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл
Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл
Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл
Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон
Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты
Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты
Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә
Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән
Горькуша уральская - Урал билсәне
Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне
Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән
Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ
Гудайера ползучая - Ят үлән
'''Д'''
Девясил высокий - Андыҙ
Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө
Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы
Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай
Дриада восьмилепестковая - Дриада
Дубровник чесночный - Туйраут
'''Е'''
Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы
'''Ж'''
Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау
Жирянка обыкновенная - Быума үләне
Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш
'''З'''
Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы
Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр
Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе
Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ
'''И'''
Ива арктическая - Арктика талы
Ива голубаватая (Старке) - Старк талы
Ива грушанколистная - Һыу талы
Ива деревцевидная - Ҡаты тал
Ива черничная - Бүре талы
Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис
Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис
Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы
'''К'''
Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо
Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре
Катран татарский - Майлут
Качим Патрэна - Дауыл уты
Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты
Качим уральский - Урал дауыл уты
Кермек каспийский - Каспий татырланы
Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан
Кермек толстокорневой - Татырлан
Клевер альпийский - Ҡарғабаш
Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне
Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне
Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне
Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны
Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны
Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған
Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны
Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған
Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны
Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны
Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө
Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе
Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе
Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы
Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы
Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө
Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл
Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө
Копеечник серебристолистный - Аласуҡ
Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән
Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы
Костяника арктическая - Бикә үләне
Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән
Кубышка малая - Кесе томбойоҡ
Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе
'''Л'''
Лаготис уральский - Урал лаготисы
Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә
Лазурник трёхлопастный - Күксин
Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне
Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне
Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне
Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен
Лен уральский - Урал етене
Липарис Лёзеля - Лезел липарис
Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ
Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия
Лук желтеющий - Һарғылт йыуа
Лук косой - Оҫҡон йыуаһы
Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа
Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы
Лук привлекательный - Күркәм йыуа
Лук черемша - Һаҫы йыуа
Льнянка алтайская - Алтай етенүләне
Льнянка слабая - Нескә етенүлән
Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна
Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ
'''М'''
Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән
Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы
Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы
Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы
Морошка приземистая - Һаҙ үләне
Мытник плотный - Ҡанлгөл
Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы
Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы
Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ
'''Н'''
Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән
Незабудочник уральский - Нескәгөл
Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә
Норичник Скополя - Сираж
'''О'''
Осока богемская - Оҙон күрән
Осока двудомная - Ике өйлө күрән
Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән
Осока кавказская - Кавказ күрәне
Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне
Осока поздняя - Көҙгө күрән
Осока тёмная - Ҡара күрән
Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән
Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы
Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ
Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы
Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ
Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ
Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы
Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе
Очеретник белый -
'''П'''
Пажитник плоскоплодный -
Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән
Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән
Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры
Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры
Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ
Патриния сибирская -
Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы
Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы
Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә
Подлесник Жиральда - Түшәгүлән
Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы
Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ
Полынь баргузинская - Баргузин әреме
Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем
Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем
Пролесник многолетний - Зәһәр үлән
Проломник Леманна - Таутишәр
Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая
Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне
Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы
Пузырник судетский - Ҡыуығүлән
Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән
Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән
Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән
Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән
Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән
Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән
Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр
Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр
'''Р'''
Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән
Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест
Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры
Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш
Росянка английская - Һирәк ысығүлән
Росянка круглолистная - Ысығүлән
Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне
Рябчик русский - Сел үләне
'''С'''
Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы
Сверция тупая - Тупаҡ сверция
Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне
Сирения седая - Сал сирения
Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән
Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән
Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе
Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә
Солодка Коржинского - Татлы тамыр
Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут
Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән
Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән
Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма
Схенус ржавый - Тутлы үлән
'''Т'''
Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ
Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән
Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне
Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы
Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне
Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш
Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән
Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне
Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния
Тырсик - сарепт ҡылғаны
Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны
Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан
'''У'''
Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән
'''Ф'''
Флокс сибирский - Себер флоксы
Франкения жестковолосая - Шырт франкения
Франкения припудренная - Буҙырланған франкения
'''Х'''
Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты
Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы
Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне
'''Ц'''
Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл
'''Ч'''
Черемша - Һаҫы йыуа
Чий блестящий - Чий үләне
Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге
Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы
'''Ш'''
Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей
Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл
Шиверекия подольская - Шиверекия үләне
Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән
Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл
Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза
'''Щ'''
Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе
'''Э'''
Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне
'''Я'''
Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас
Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны
Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө
Ясколка уральская - Урал зыягөлө
Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты
Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә
Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә
Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә
*Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том)
Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре -
Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений
Өфө “Китап” 2001.
Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ
Члены ред-ой коллегии:
А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды,
Б. М. Миркин – д.б.н., профессор
А. И. Соломещ – д.б.н.
А. А. Мулдашев – к.б.н.
== Зоология ==
| |||