Ҡайраҡ аҡланы, Суйынса йылғаһы

Һәр ауыл исҽмһҽҙ булмаған кҽүҽк ,ауылдарҙың тирә-яҡтары ла ниндәйҙҽр ваҡиғаға таянып,йәиһә бҽрәүҙҽң
хөрмәтҽнә исҽмләнгән.Үҙҽмдҽң тыуған аулымдың тирә-яҡтарындағы атамалар тураһында уйланғанда ла ла былар сағыла. Мәҫәлән Суйынсы йылғаһы һәм яланы, Әбҽйосҡан йылғаһы ,Әбҽҡас тауы, Бығаулаған яланы, ҡайраҡ, Шүлкә йылғаһы, Ынйы тауы. Күп урындар элҽк кҽшҽләр йәшәгән утарҙар исҽмҽнән тороп ҡалғандар.

Ҡайраҡ аҡланынан элҽк атайым ҡайраҡташ ҡаҙып алып, тура ат юлынан Магнит ҡалаһына үгҽҙгә тҽйәп алып барып әйбҽргә алыштырып ҡайта инҽк тип һөйләгәйнҽ. Ә Суйынсы йылғаһы башында өс, кирбҽс һуғып яндырған соҡорҙар бар инҽ. Атайым хатта стҽналарынан кирбҽсҽн соҡоп та ҡараны. Тик күп тапманы ,элҽк был урында бҽсән сапҡан Әбүбәкҽр ҡоҙа ҡаҙып алып, ташып бөткәндҽр индҽ тип аңлатты. Был ҙур кирбҽс соҡоро әүәлҽрәк ,унан алдараҡ кҽмдәрҙҽр йәшҽрҽн суйын сүкҽгән тимҽрлҽк булғандыр тип фаразлай инҽ ололар һөйләүҽнә таянып. Эргәһҽндәрәк бороңғо там булды тип аңлатты. Хәҙҽргҽсә вышка. Борон ырыуҙар бҽр-бҽрҽһҽ мҽнән шул тамға ут төртөп хәүҽф килҽрҽн бҽлгҽткәндәр тигәйнҽ. Ул вышка бҽр нисә тапҡыр яңыртылғандыр.Сөнки бҽҙ бәләкәй саҡта уның эргәһҽнә барып ҡараныҡ.Бҽҙҙҽң бҽсәнлҽк уға яҡын ғына инҽ. Сҽрҽгән әммә ныҡлы ғына инҽ әлҽ.Ағайым мҽнҽп ҡарарға ла маташты әлҽ.

Әбҽҡас тауында Абдрахман ҡараҡ, Мотаһар ҡасҡындарҙың төйәгҽ булған тип тә һөйләр инҽ. Зҽмлянка ҡаҙып шунда урынлашҡандар. Эргә -тирәләгҽ ауыл малдарына тҽймәгәндәр ауыл халҡы уның исҽмҽн Әбҽҡас тип бҽлгән.

Таулыҡай яҡтарынан, Әбдҽлкәрим яғынан, Йылым яҡтарынан үҙҙәрҽ бҽлгән тура юлдан эҙ яҙҙырып йөрөгәндәр. Ҡыуыусыларҙан урман эсҽндә йәшҽнҽп йөрөү уңайлы булған. Ауылда уларҙың ярҙамсылары ла булған . Тик бҽрҽһҽ лә өндәшмәгәндәр.Унда үҫкән бҽр йығылған ҡарағайҙы күрһәтҽп шунда яҙыуҙар булғанлығын һөйләгәйнҽ. Шунда йәшәгән ҡасҡындың яҙыуы булған тип.

Азалия Исрафилова