Башҡортостан ҡоштары

Ҡыйғыр — (рус телендә — Чеглок, латинса — Falco subbuteo L.)

Ҡырғый, ҡыйғыр ҡош, ыласын. Ҙурлығы күгәрсендәй. Һырт яғы күкһел ҡара, башы күкһел һоро. Яурындары, тамағы һарғылт аҡ, түше ҡвра таплы аҡһыл һары. Ҡорһағы, ҡойроҡ төбө ерән-ҡыҙыл. Ике яҡ сикәһендә мыйыҡҡа оҡшаан ҡара һыҙыҡтары бар. Күҙ ҡабаҡтары, суҡышының төбө, аяҡтары һары.

Башҡа ыласындарҙан сикәләрендәге һыҙыҡтар менән айырыла, ә сапсандан байтаҡ бәләкәй.

Тауышы яңғырауыҡлы: «ҡыйй-ҡфйй-ҡыйй» йәки «кик-кик-кик» ти.

Ҡош-ҡорт аулай.

Күсмә ҡош, киң таралған.

Ағас баштарында, ҡая таштарҙа оялай. Көрәнһыу таптар менән сыбарланған 3-4 бөртөк һарғылт йомортҡаһы була.

Ыласындар араһында иң шәп осҡан ҡош.

Элек ауға йөрөү өсөн ҡулға эйәләштергәндәр.

Ауыҙ-тел ижадында һәм әҙәбиәттә

үҙгәртергә
  • Салауат Юлаев. «Егеткә»
  • Э. Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары (белешмә китап). Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте. 1986 й.