Умартасылыҡ серҙәре/21-се дәрес: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Dcljr (фекер алышыу | өлөш)
ә Dcljr Умартасылыҡ серҙәре. 21-се дәрес битенең исемен үҙгәртте. Яңы исеме: Умартасылыҡ серҙәре/21-се дәрес: subpage per Special:Diff/16177
Dcljr (фекер алышыу | өлөш)
standardize attribution line at top; wikify list; localize category prefix; keep only more-specific category; other minor
1 юл:
<small>''Рубриканы Рафиҡ Ноғоманов алып бара. Мәҡәләләр 2012 йылғы "«Башҡортостан"» гәзитендә баҫылған http://bashgazet.ru/''</small>
 
== Икенсе һәм артабанғы күстең осоп сығыуы ==
 
 
Күс сығарып ебәргән ғаиләлә ҡорттарҙың бер өлөшө, төрлө кимәлдә үҫешкән үрсемдәр һәм инә ҡорт ҡарышлауыҡтары, тороп ҡала. Көбөләге үрсемдән сыҡҡан ҡорттар икенсе күстең төп өлөшөн тәшкил итә.
Юл 16 ⟶ 15:
Ғәҙәттәге күс айырыу бал ҡорто ғаиләләренең көслө үҫеше мәленә, уларҙа өлкән һәм үҫешеп килеүсе айырым ҡорттарҙың ныҡ күбәйгән осорона тура килә, ләкин айырым йылдарҙа күс айырыу бик иртә (20–25 майҙа уҡ) башланырға мөмкин. Күс айырыу осоро, ғәҙәттә, ике – алты аҙна дауам итә, әммә һуңғы йылдарҙа ул ике айға һуҙылды, аҙаҡҡы күстәр 20–25 июлдә сыҡты. Бындай хәл умартасылыҡта йыл да булмай.
 
== Тәбиғи айырыуҙың ыңғай яҡтары ==
 
Айырылып сыҡҡан күс ҡорто яңы кәрәҙ төҙөүҙә һәм балауыҙ бүлеүҙә бик юғары етештереүсәнлеккә эйә. Күс ғаиләләре (күс ҡорттары), аҙыҡтың ҙур запасын туплап, бал йыйған саҡта ифрат ҙур егәрлелек күрһәтә.
 
== Күс айырыуҙың етешһеҙлектәре ==
 
Бөтәһенән элек:
* стихиялы процесс һанала, йылдың-йылы тирбәлеп тора, был иһә ҡорт ғаиләләре һанын планлы арттырыуҙа ҡыйынлыҡтар тыуҙыра;
 
* ғаилә күс айырыу хәленә күскәндән һуң, инә ҡорттоң йомортҡа һалыуы кәмей, ә һуңыраҡ бөтөнләйгә туҡтап ҡала, быларҙың барыһы ла ҡорттарҙың үрсеүсәнлеген кәметә;
— стихиялы процесс һанала, йылдың-йылы тирбәлеп тора, был иһә ҡорт ғаиләләре һанын планлы арттырыуҙа ҡыйынлыҡтар тыуҙыра;
* ҡорттар күс айырыу хәлендә һүлпән була, һутты һәм һеркәне бик әкрен йыя, кәрәҙҙәр төҙөмәй. Күс айырыу мәле мул бал йыйыу (мәҫәлән, йүкәнән) мәленә тура килгәндә, бал йыйыуҙы шаҡтай кәметә;
— ғаилә күс айырыу хәленә күскәндән һуң, инә ҡорттоң йомортҡа һалыуы кәмей, ә һуңыраҡ бөтөнләйгә туҡтап ҡала, быларҙың барыһы ла ҡорттарҙың үрсеүсәнлеген кәметә;
* күстәрҙе тотоу, уларҙы умартаға ябыу өсөн күп хеҙмәт түгеү талап ителә;
 
* айырым йылдарҙа күс айырыу шул тиклем көслө була, әгәр ҙә сараһын күрмәһәң, ҡорт ғаиләләре бер нисә тапҡыр күс айырып, аҙ ғына ла бал бирмәҫкә мөмкин;
— ҡорттар күс айырыу хәлендә һүлпән була, һутты һәм һеркәне бик әкрен йыя, кәрәҙҙәр төҙөмәй. Күс айырыу мәле мул бал йыйыу (мәҫәлән, йүкәнән) мәленә тура килгәндә, бал йыйыуҙы шаҡтай кәметә;
* тоҡомсолоҡ эшен ауырлаштыра, сөнки күңелгә хуш килмәгән сифатҡа эйә булған ҡорт ғаиләләре лә күс айыра;
 
* тәбиғи күс айырыу умартасының хеҙмәт етештереүсәнлеген кәметә, иң мөһиме — бал ҡорто аҫрауҙың интенсив технологияһын индереүгә ҡамасаулай.
— күстәрҙе тотоу, уларҙы умартаға ябыу өсөн күп хеҙмәт түгеү талап ителә;
 
— айырым йылдарҙа күс айырыу шул тиклем көслө була, әгәр ҙә сараһын күрмәһәң, ҡорт ғаиләләре бер нисә тапҡыр күс айырып, аҙ ғына ла бал бирмәҫкә мөмкин;
 
— тоҡомсолоҡ эшен ауырлаштыра, сөнки күңелгә хуш килмәгән сифатҡа эйә булған ҡорт ғаиләләре лә күс айыра;
 
— тәбиғи күс айырыу умартасының хеҙмәт етештереүсәнлеген кәметә, иң мөһиме — бал ҡорто аҫрауҙың интенсив технологияһын индереүгә ҡамасаулай.
 
Әгәр ҙә һеҙҙең бал ҡорто ғаиләләре тейешле саралар күргәндән һуң да күс айырыу хәленә килһә, уларға мөмкинлек бирергә кәрәк.
 
[[Category:Башҡортса]][[CategoryКатегория:Умартасылыҡ]]
 
 
[[Category:Башҡортса]][[Category:Умартасылыҡ]]