Ҡанатлы һүҙҙәр — тотороҡло, афористик, ҡағиҙә булараҡ образлы һүҙтеҙмә, улар телмәргә фольклоҙан күпләп инеп ҡалған, инеүен дауам итә. Әҙәбиәттә лә, фәлсәфәүи, публицистик сығанаҡтарҙа ла осрай, шулай уҡ тарихи, билдәле кешеләр әйткәнде лә шуға индерәләр: мәҫәлән, Аҡмулла әҫәрҙәре ҡанатлы һүҙҙәрҙән тора тип әйтергә лә була. Мортаҙа Рәхимовтың "Работать надо!", "3 тауыҡҡа булһа ла етәкселек итеп ҡарарға кәрәк" тигәне шундайҙарҙан.

Башҡортта борондан балаларға тәрбиәне мәҡәлдәр, ҡанатлы һүҙҙәр, әйтемдәр, көләмәстәр, үсекләмештәр, әкиәттәр ҡуша-ҡуша әллә ниндәй фәһемле тарихтар аша, кинәйәләп биргәндәр. Фольклор йыйынтыҡтарында теркәлеп ҡалғандары ғына ла ғүмерең буйы өйрәнеп тә бөтә тәрәнлеген буйламалы түгел, ә яҙылып алынмағаны күпме!

Бында беҙ халҡыбыҙ телендә осраған ҡанатлы һүҙҙәрҙе йыйырбыҙ.

-- А Б В Г Ғ Д Ҙ Е Ё Ж З И Й К Ҡ Л М Н Ң О Ө П Р С Ҫ Т У Ү Ф Х Һ Ц Ч Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ә Ю Я --

  • Кейеҙ ҡолаҡ;
  • Кейеменән тараҡан тайып төшөрөлөк (бөхтә)
  • Кереп ашын ашармын, сығып башын ашармын
  • Көйһөҙ гармун
  • Көйө юҡ
  • Көйөн көйләй;
  • Күҙенә аҡ ҡара күренмәй
  • Күҙ көйөгө;
  • Күрмәгәндең күргеһе килә, күргәндең с-һы....килә
  • Күрмәгәнен күргән — күн итеген кейгән;
  • Күшеккән тауыҡ;
  • Кәкерегә бөгә (нимә тиһәң дә насарға борғанға әйтәләр)
  • Кәкере ҡайынға терәгән
  • Кәкерене ҡәбер генә төҙәтә;